Tiêu chuẩn TCVN 4244:1986, do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước ban hành, là một trong những văn bản pháp lý quan trọng quy định về an toàn kỹ thuật đối với thiết bị nâng tại Việt Nam. Tiêu chuẩn này được áp dụng bắt buộc đối với các thiết bị nâng trong các lĩnh vực công nghiệp, xây dựng và giao thông vận tải.
Tiêu chuẩn TCVN 4244:1986 về tiêu chuẩn bắt buộc đối với thiết bị nâng
1. Phạm vi áp dụng
TCVN 4244:1986 áp dụng cho các thiết bị nâng sau:
-
Máy trục kiểu cần (cần trục ô tô, cần trục bánh hơi, cần trục bánh xích, cần trục tháp, cần trục đường sắt, cần trục chân đế, cần trục công xôn, cần trục máy xúc).
-
Máy trục cáp.
-
Xe tời chạy theo ray lên cao.
-
Palăng điện.Tời điện.
-
Máy nâng xây dựng.
-
Các loại bộ phận mang tải.
Tiêu chuẩn này không áp dụng cho:
-
Các loại máy xúc.
-
Các thiết bị nâng không dùng cáp hoặc xích.
-
Xe nâng hàng.
-
Thang máy.
-
Các thiết bị nâng làm việc trên hệ nổi.
2. Yêu cầu kỹ thuật chung
Tiêu chuẩn TCVN 4244:1986 đưa ra các yêu cầu kỹ thuật chung đối với thiết bị nâng:
-
Tất cả các thiết bị nâng và các bộ phận mang tải phải được chế tạo phù hợp với tiêu chuẩn và thiết kế đã được duyệt.
-
Những thiết bị nâng dẫn động điện phải được nối đất bảo vệ theo quy định.
-
Các nồi hơi của thiết bị nâng phải được quản lý và sử dụng theo quy định của quy phạm kỹ thuật an toàn các nồi hơi.
-
Các bình chịu áp lực của thiết bị nâng phải được quản lý và sử dụng theo quy định của quy phạm kỹ thuật an toàn các bình chịu áp lực.
-
Tất cả các thiết bị nâng chỉ được phép làm việc sau khi đã đăng ký và được cấp giấy phép sử dụng theo thủ tục quy định.
-
Đối với những thiết bị nâng nhập khẩu không phù hợp với tiêu chuẩn, đơn vị quản lý sử dụng phải báo cáo với cơ quan đăng ký, cấp giấy phép sử dụng để xin ý kiến giải quyết.
3. Thiết kế và chế tạo
Tiêu chuẩn quy định rõ về thiết kế và chế tạo thiết bị nâng:
-
Thiết kế phải đảm bảo tính an toàn, hiệu quả và phù hợp với mục đích sử dụng.
-
Sử dụng vật liệu có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và an toàn.
-
Các mối hàn, bu lông, xích và các bộ phận chịu lực phải được tính toán và kiểm tra kỹ lưỡng.
-
Đảm bảo các bộ phận chuyển động hoạt động trơn tru, không gây tiếng ồn lớn và không ảnh hưởng đến môi trường làm việc.
4. Kiểm tra và thử nghiệm
Trước khi đưa vào sử dụng, thiết bị nâng phải được kiểm tra và thử nghiệm:
-
Kiểm tra chất lượng chế tạo, lắp ráp và các bộ phận an toàn.
-
Thử nghiệm tải trọng để đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định dưới tải trọng tối đa.
-
Kiểm tra các hệ thống điều khiển, điện và an toàn.
-
Lập biên bản kiểm tra và cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật.
5. Vận hành và bảo trì
Trong quá trình sử dụng, cần tuân thủ các quy định về vận hành và bảo trì:
-
Chỉ cho phép người lao động đã được huấn luyện và cấp chứng chỉ vận hành thiết bị nâng.
-
Thực hiện bảo trì định kỳ, kiểm tra các bộ phận quan trọng như cáp, xích, mối hàn và hệ thống điện.
-
Ghi chép đầy đủ lịch sử bảo trì và sửa chữa để theo dõi tình trạng kỹ thuật của thiết bị.
-
Đảm bảo có đủ trang thiết bị bảo hộ lao động cho người vận hành và người làm việc xung quanh.
6. Đóng dấu và hồ sơ kỹ thuật
Thiết bị nâng phải được đóng dấu và có hồ sơ kỹ thuật đầy đủ:
-
Đóng dấu kiểm tra an toàn kỹ thuật trên thiết bị.
-
Lưu trữ hồ sơ kỹ thuật bao gồm bản vẽ thiết kế, biên bản kiểm tra, giấy chứng nhận an toàn và lịch sử bảo trì.
-
Hồ sơ phải được cập nhật thường xuyên và sẵn sàng cung cấp khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng.
7. Xử lý vi phạm
Đối với các trường hợp vi phạm tiêu chuẩn, cần thực hiện các biện pháp xử lý:
-
Dừng ngay hoạt động của thiết bị nếu phát hiện có nguy cơ mất an toàn.
-
Thực hiện kiểm tra, đánh giá lại tình trạng kỹ thuật của thiết bị.
-
Sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận hư hỏng, không đạt yêu cầu.
-
Xử lý kỷ luật đối với tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định của pháp luật.